همه‌ی شرکت‌ها در طول زمان فعالیت خود به دلایل مختلف نیاز به منابع مالی بیشتری دارند. یکی از روش‌های دستیابی به منابع مالی جدید افزایش سرمایه در بورس است.
چرا شرکت‌ها افزایش سرمایه می‌دهند؟
شرکت‌ها یا برای اینکه بتوانند فعالیت‌های خود را توسعه دهند، قدرت رقابت خود را حفظ کرده و یا افزایش دهند و یا به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند.
انواع افزایش سرمایه
اگر بخواهیم یک دسته‌بندی از انواع روش‌های افزایش سرمایه داشته باشیم، می‌توان ۴ دسته کلی در نظر گرفت:
1.از محل سود انباشته (سهام جایزه)
2.از محل آورده نقدی و مطالبات حل شده سهام‌داران
3.از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
4.به روش صرف سهام
-
از محل سود انباشته:
در روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته جریان نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی‌شود و آنچه باعث افزایش سرمایه می‌شود سود انباشته در صورت مالی شرکت است. سود انباشته در صورت مالی شرکت‌ها درصدی از سود شرکت است که طبق قانون تجارت، شرکت‌ها موظف‌اند آن را نزد خود نگه دارند. وقتی افزایش سرمایه از این محل باشد به سهام‌داران به‌صورت رایگان سهام جایزه تعلق می‌گیرد. البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که دارایی کل سهام‌داران تغییری نمی‌کند.
-
از محل آورده نقدی سهام‌داران:
در حالت دوم شرکت‌ها اقدام به افزایش سرمایه از روش آورده نقدی سهام‌داران می‌کنند که به دلیل اینکه افزایش سرمایه از این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهام‌داران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهام‌داران شرکت می‌دهد. به این صورت که اوراقی تحت عنوان حق‌تقدم سهام در اختیار سهام‌داران فعلی قرار می‌گیرد. سهام حق‌تقدم به مدت ۲ ماه مهلت پذیره‌نویسی دارد.
در این زمان سهام‌داران دو راه دارند:
1. پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش شما مبلغ اسمی سهام را پرداخت می‌کنید که با این کار پس از طی‌شدن مراحل افزایش سرمایه، حق‌تقدم شما تبدیل به سهم عادی می‌شود.
2. فروش حق‌تقدم: اگر فرد به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق‌تقدم‌های خود استفاده کند می‌تواند در این بازه زمانی ۲ماهه حق‌تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق‌تقدم‌ها مثل سهام عادی در بورس قابل‌معامله هستند.
توجه شود که اگر به هر علتی مبلغ اسمی سهام پرداخت نشود و همچنین حق‌تقدم خود را نیز به فروش نرسانید، پس از اتمام مهلت پذیره‌نویسی حق‌تقدم سهام شما به فروش می‌رود. یعنی شرکت حق‌تقدم‌های استفاده نشده را از طریق بورس به فروش می‌رساند و مبلغ حاصل از فروش را بعد از کسر کارمزدها به‌حساب شما واریز می‌کند. قیمت فروش در این مواقع معمولاً نزدیک به قیمت روزهای آخر پذیره‌نویسی حق‌تقدم‌هاست.
-
از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها:
در روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی‌شود و همچنین اینکه فرد جدیدی از این طریق به لیست سهام‌داران شرکت اضافه نمی‌شود.
ارزش دارایی‌ها به قیمت خرید ثبت می‌شود. باتوجه‌به تورم و افزایش ارزش دارایی‌هایی نظیر زمین، ساختمان و تجهیزات طی گذر زمان، شرکت‌ها می‌توانند هر چند سال یک‌بار ارزش دارایی‌های خود را به روز کنند. معادل مبلغ اضافه شده به دارایی‌ها، به ستون سرمایه در ترازنامه اضافه می‌شود. در این روش هم درصد مالکیت سهام‌داران تغییر نمی‌کند؛ زیرا سهامی که به هر فرد تعلق می‌گیرد، متناسب با درصد مالکیت وی و میزان افزایش سرمایه است. ارزش دارایی سهام‌داران ثابت می‌ماند. این ثبات از طریق افزایش تعداد سهام و کاهش قیمت دارایی سهام‌داران است.
-
به روش صرف سهام:
افزایش سرمایه به روش صرف سهام، به این صورت است که شرکت سهام خود را با قیمتی بالاتر از ارزش اسمی در بازار به فروش می‌رساند.
برای درک مفهوم صرف سهام، تصور کنید شرکتی سهام خود را (که ارزش اسمی آن ۱۰۰ تومان است) در بازار به قیمت ۲۵۰ تومان بفروشد. این اختلاف قیمت ۱۵۰ تومانی میان ارزش اسمی و ارزش بازار سهم، نشان‌دهنده صرف سهام است.
در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به‌جای انتشار سهام عادی باارزش اسمی، پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام می‌گیرد. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار می‌توانند انجام دهند:
1.انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
2. تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهام‌داری قبلی
3. دادن سهام جدید به سهام‌داران قبلی
در مورد فروش هم دو کار می‌توانند انجام دهند:
1.فروش با حفظ حق‌تقدم
2. فروش با سلب حق‌تقدم
اشتراک گذاری
ترتیبی که مدرسه اقتصادآنلاین برای خواندن مطالب سری بازار سرمایه به شما پیشنهاد می‌کند:
- بورس چیست؟
- پول و سرمایه چه تفاوتی با یکدیگر دارد؟
- آیا بورس ریسک دارد؟ چگونه آن را مدیریت کنیم؟
- سود بورس چقدر است؟ بررسی فرمول محاسبه آن
- ارکان بازار سرمایه در ایران کدام اند؟
- انواع روش های سرمایه گذاری کدام اند؟
- هرچیزی که باید در مورد صندوق سرمایه گذاری بدانید
- شخصیت مالی یا سرمایه گذاری شما چگونه است؟
- چگونه خرید و فروش سهام را شروع کنیم؟
- ملاک های انتخاب کارگزاری کدام اند؟