کارگزار ناظر در بازار سهام نقش مهمی را در انجام معاملات سهامداران و سرمایه‌گذاران دارد. وظیفه اصلی کارگزار ناظر، انجام معاملات سهام و اوراق بهادار برای سهامداران است. به طور ساده، وقتی شما می‌خواهید سهام شرکت‌هایی که در بورس عرضه می‌شوند را خریداری کنید، باید در یک کارگزاری حساب باز کنید. سپس، شما می‌توانید از طریق این کارگزاری سهام مورد نظر خود را بخرید. در این حالت، این کارگزاری به طور پیش فرض به عنوان کارگزار ناظر شما در نظر گرفته می‌شود و به شما کمک می‌کند تا سهام‌های خود را خریداری کنید. همچنین، اگر قصد فروش سهام را داشته باشید، باید این کار را از طریق همین کارگزار ناظر انجام دهید.
در صورتی که شما معاملات خود را از طریق دو یا چند کارگزاری مختلف انجام دهید، کارگزار ناظر هر سهم معامله شده بر اساس سابقه معاملاتی که در هر کارگزاری داشته‌اید، تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، برای هر سهم، یک کارگزار ناظر خاص وجود خواهد داشت که بر اساس معاملات شما در هر کارگزاری تعیین می‌شود.
بیایید فرض کنیم شما سه سهم مختلف را در دو کارگزاری مختلف خریداری کرده‌اید: سهم A را از کارگزاری X و سهم B و C را از کارگزاری Y. در این حالت، کارگزار ناظر شما برای هر سهم بر اساس سابقه معاملاتی که در هر کارگزاری داشته‌اید، تعیین می‌شود.
بنابراین، فرض کنید شما در کارگزاری X تاکنون تنها سهام A را خریداری کرده‌اید و در کارگزاری Y تنها سهام B و C را خریداری کرده‌اید. در این صورت، کارگزار ناظر سهم A کارگزاری X خواهد بود، زیرا تمام معاملات سهم A از طریق کارگزاری X صورت گرفته است. همچنین، کارگزار ناظر برای سهم B و سهم C کارگزاری Y خواهد بود، زیرا تمام معاملات این دو سهم از طریق کارگزاری Y انجام شده است.
لازم به ذکر است که اگر سهام یک شرکت را از طریق دو یا چند کارگزاری خریداری کنید، کارگزار ناظرتان فقط یکی از آن کارگزاری‌ها خواهد بود. به عبارت دیگر، ممکن است سهام شما در پنل کارگزاری‌های دیگر هم دیده شود، اما تنها از طریق کارگزار ناظر انتخاب شده می‌توانید این سهام را بفروشید. در نتیجه، اگر کارگزار ناظرتان را تغییر دهید و سهام‌های خود را به کارگزاری دیگری منتقل کنید، دیگر نمی‌توانید این سهام را از طریق کارگزاری قبلی بفروشید زیرا یک کارگزاری دیگر را به عنوان کارگزار ناظر انتخاب کرده‌اید.
سامانه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، که در سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی(https://ddn.csdiran.com/) قرار دارد، به شما امکان می‌دهد با دقت بیشتری کارگزار ناظر خود را ببینید و مقدار دارایی‌تان در سهام‌های مختلف را تشخیص دهید. برای استفاده از این سامانه، شما باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده باشید. در صفحه اصلی این سامانه، سبد دارایی‌تان را مشاهده خواهید کرد و می‌توانید ببینید که کدام کارگزار ناظر برای هر سهم شما مسئولیت دارد.
در صورت تمایل برای تغییر کارگزار ناظر باید برگه سهام‌تان را به کارگزاری جدید ببرید. برگه سهام‌تان را می‌توانید از طریق درگاه ذینفعان دریافت کنید. برای این کار، به سایت ddn.csdiran.com بروید و پس از ورود به سامانه، به بخش گزارش دارایی بروید. در این قسمت، فهرستی از سهام‌هایتان را خواهید دید و برای هر سهم، گزینه دریافت گواهی سهام وجود دارد. با کلیک روی این گزینه، می‌توانید گواهی سهام‌تان را به صورت پی‌دی‌اف دانلود کنید.
به طور کلی کارگزار ناظر به عنوان واسطه‌ای بین سهامداران و بازار سهام عمل می‌کند و معاملات سهام را برای سهامداران انجام می‌دهد. از طرف دیگر، مدیریت سهامداری مسئولیت برنامه‌ریزی و کنترل استفاده از سهام توسط سهامداران را بر عهده دارد و می‌تواند تصمیماتی را درباره کارگزار ناظر و سایر جنبه‌های سهامداری اتخاذ کند.