آرژانتین اقتصادی طلایی بود که از عرش به فرش رسیید!
در جهان کشورهای ثروتمندی داشتیم که امروز ثروتمندتر شدند و کشورهای فقیری که رشد کمی را تجربه کردند. ژاپن، کشور فقیری بود که در مدتی کوتاه ثروتمند شد و آرژانتین، کشوری ثروتمند به خاکستر نشست!
در اواخر قرن نوزدهم، آرژانتین از اکثر کشورهای اروپایی ثروتمندتر بود و بعد از انگلستان، در کنار آمریکا یکی از شکوفاترین اقتصادهای جهان را داشت. اقتصادی که از دهه ۱۹۳۰ رو به افول رفت.
اینکه چرا اقتصاد آرژانتین افول کرد علتهای زیادی دارد ولی مهمترین دلیل افول اقتصادی آرژانتین تکیه بر منابع فیزیکی ثروت مثل راهآهن و زمینهای کشاورزی بود. در نتیجه توجه بسیار کمی به سرمایه انسانی، فناوری و نوآوری شد. به طور کلی اقتصاد وابسته به تولید کالای خام مثل سرمایه کذاری است که همه تخم مرغ های خود را در بک سبد میچیند و طبیعتا ریسک زیادی را متحمل میشود!
به همین دلیل زمانی که ثروتمندان جهان به سمت صنعتیسازی خیز برداشتند، آرژانتین سطح تجارت خود را کاهش داد. یعنی تلاش کرد از واردات فناوری جلوگیری کند تا بتواند روی پای خودش بایستد. نتیجه این بود که تجارت (جمع کل صادرات و واردات) تقسیم بر میزان تولید ناخالص داخلی، از حدود ۸۰ درصد به ۲۰ درصد کاهش پیدا کرد.
با این سیاست آرژانتین از طلا به خاکستر نشست، چون نظام خودکامه سیاسی تصور میکرد که میتواند به اقتصاد دستور بدهد، که باید رشد کنی، به هر قیمتی که شده!
اقتصاد آرژانتین که به مشکل خورده بود حالا شروع کرد به وام گرفتن و اینجا یک بد شانسی آورد آنهم اینکه در اوایل دهه ۸۰ آمریکا برای کنترل تورم نرخ بهره را افزایش داد.
دههی ۸۰ میلادی، یک ‘دههی از دست رفته’ برای آرژانتین به شمار میرود، چرا که تولید سرانهی اقتصادی آرژانتین سال به سال کاهش مییابد. دولت آرژانتین ده سالِ تمام دردسرش این شده بود که چگونه بدهیهای خارجی عمومی و خصوصی را بازپرداخت کند. گفته میشود که هزینههای بازپرداخت بدهی حدود ۸ درصد حجم اقتصاد آرژانتین را در بر میگرفت. در این دوره موتور توسعهی صنعتی کشور از نفس افتاد، چرا که وامهای خارجی جدیدی گرفته میشدند تا صرفاً وامهای قبلی بازپرداخت شوند. در نتیجه، منابع کمیاب ارز کشور دیگر نمیتوانست صرف واردات نهادههای تولید صنعتی و فناوریهای بروز شود.
آرژانتین برای خروج از این بحران اقتصادی سعی کرد با اقتصاد دستوری شرایط را کنترل کند، تزریق پول (خلق تورم)، نادیده گرفتن حقوق مالکیت خصوصی، نکول در اصل و سود سرمایه و تمام کارهایی که دولت برای ایجاد مصنوعی رشد اقتصادی کرد، عملا نتیجه عکس داد و اقتصاد آرژانتین را هر روز بیمارتر از قبل کرد.
سیاستهایی که تورم ۶۷۲ درصدی در سال ۱۹۸۴ را به تورم ۳۰۷۹ درصدی در سال ۱۹۸۹ رساند. حتی تک رقمی کردن تورم در سال ۲۰۰۹ هم مشکلی رو حل نکرد. وقتی ده سال بعد تورم ۵۳ درصد بود.
آرژانتین از خارج تحریم نبود. اما از داخل سنگینترین تحریمها را به خودش تحمیل کرد. سیاستی که امروز در کشورهایی مثل ما هم دنبال میشود. کشورهایی که شاید تاریخ اقتصاد آرژانتین رو مطالعه نمیکنند!
آرژانتین میتوانست ژاپن شود ولی با سیاستهای غلط نتوانست همانطوری که ما میخواستیم روزی ژاپن اسلامی شویم ولی امروز بیشتر به آرژانتین اسلامی شبیهیم!