سرمایه‌گذاری در طلا در گذشته تنها با خرید فیزیکی طلا امکان‌پذیر بود، اما با پیدایش صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، راهی مطمئن با بازدهی نزدیک به خرید طلا برای سرمایه‌گذاری در این فلز گران‌بها ایجاد شد
صندوق‌های پشتوانه طلا (Gold-backed ETFs)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله (ETFs) هستند که دارایی پشتوانه آنها طلا است. این صندوق‌ها توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شوند و هدف اصلی آنها ارائه فرصت سرمایه‌گذاری در طلا به سرمایه‌گذاران بدون نیاز به خرید و نگهداری طلا به‌صورت فیزیکی است؛ بنابراین این صندوق‌ها معمولاً هزینه‌های مدیریت کمتری نسبت به نگهداری و نقل‌وانتقال فیزیکی طلا دارند.
وجهه ویژه این صندوق‌ها در این است که هر سهم ETF به طور معمول با مقدار مشخصی از طلا پشتوانه بندی شده است. به‌عبارت‌دیگر، صاحبان سهام ETF حق مالکیت بخشی از طلا را در اختیار دارند که توسط صندوق به نمایندگی از آنها نگهداری می‌شود.
صندوق‌های پشتوانه طلا به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنند بدون آنکه نیاز به خرید و نگهداری طلا به‌صورت فیزیکی داشته باشند. این صندوق‌ها از مزایای ETFها مانند لیکویدیته بالا، قابلیت معامله در بازار ثانویه و شفافیت بهره‌برداری می‌کنند.
در مورد صندوق‌های پشتوانه طلا، لیکویدیته بالا به معنی این است که سهام ETF قابل خریدوفروش در بازارهای مالی است و در طول روز قیمت آنها به‌صورت زنده تغییر می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌سرعت سهام ETF خود را خریداری کنند و یا به فروش برسانند بدون اینکه این عملیات تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت صندوق داشته باشد. به این لحاظ لیکویدیته بالا برای سرمایه‌گذاران جذاب است.
ضمن اینکه باتوجه‌به ذات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، این سرمایه‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه‌ای انجام می‌شود تا حتی‌المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه‌گذاری در امان باشد و این موجب می‌شود بازدهی در این صندوق‌ها عیناً برابر با بازدهی سکه طلا و شمش طلا نباشد؛ ولی متناسب با آن است. ویژگی دیگر این صندوق‌ها قابلیت سرمایه‌گذاری با سرمایه‌های کوچک است. چنان‌که سرمایه‌گذاری در این بخش با مبلغ ناچیز چند هزار تومان آغاز می‌شود. درحالی‌که اگر کسی قصد خرید یک تمام سکه طلا یا شمش طلا را داشته باشد، باید چند میلیون تومان برای خرید آن بپردازد. در واقع از این طریق انعطاف‌پذیری سرمایه‌گذاری برای متقاضیان این فلز گران‌بها افزایش می‌یابد
در نتیجه، صندوق‌های پشتوانه طلا یک راه سرمایه‌گذاری در طلا برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند که عملکرد طلا را بازتاب می‌دهند و درعین‌حال از مزایای ETFها نیز بهره‌برداری می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در بورس شامل حدود ۷۰ درصد سپرده کالایی طلا، ۲۰ درصد اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و ۱۰ درصد اوراق با درآمد ثابت می‌شوند. پس سود یا زیان شما، از سود یا زیان همه این زیرمجموعه‌ها حاصل خواهد شد.
صندوق‌های پشتوانه طلا قیمت‌گذاری خود را بر اساس ارزش طلا در بازار تعیین می‌کنند. این ETFها معمولاً با استفاده از قیمت طلا در بازارهای جهانی، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، قیمت صندوق را تعیین می‌کنند.
افرادی که این صندوق‌ها را مدیریت می‌کنند، سعی می‌کنند قیمت صندوق را بادقت به قیمت طلا در بازارهای مالی نزدیک کنند. برای این کار، آنها می‌توانند از روش‌های مختلفی استفاده کنند که شامل محاسبه میانگین قیمت طلا در بازار، استفاده از آخرین قیمت‌های معامله شده طلا یا استفاده از قیمت‌های زنده است.
قیمت طلا در بازارهای مالی معمولاً تحت‌تأثیر عواملی مانند عرضه و تقاضا، شرایط اقتصادی، نرخ بهره، تغییرات ارزش ارزها و عوامل سیاسی قرار می‌گیرد؛ بنابراین، قیمت صندوق‌های طلا نیز تحت‌تأثیر همین عوامل قرار می‌گیرد و در طول زمان ممکن است تغییر کند.
مهم است توجه داشت که قیمت صندوق‌های پشتوانه طلا ممکن است کمی متفاوت از قیمت طلا در بازار فیزیکی باشد. این اختلافات معمولاً به عواملی مانند هزینه‌های مدیریتی صندوق، تفاوت در لحظه قیمت‌گذاری و تأخیرهای ممکن در نشر قیمت طلا در صندوق بر می‌گردد.
برای شرکت در یک صندوق پشتوانه طلا، می‌توانید از طریق مراحل زیر اقدام کنید:
- ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه سجام
- مراجعه به شرکت‌های کارگزاری عضو بورس کالای ایران (وب‌سایت اکثر کارگزاری‌ها امکان ثبت‌نام آنلاین دارد و نیازی به مراجعه حضوری نیست).
- دریافت کد معاملاتی یا کد بورسی
- دریافت دسترسی به سیستم معاملات آنلاین کارگزاری مدنظر
- خریدوفروش واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق به‌صورت آنلاین با نماد طلا.