سهام جایزه چیست؟
سهام جایزه سهامی است که برای دریافت آن در بورس نیازی به پرداخت پول ندارید و به دارندگان کنونی سهام یک شرکت به‌صورت رایگان تعلق می‌گیرد. این سهام که مشمول مالیات نیست، ماحصل افزایش سرمایه شرکت‌ها است.
چرا شرکت‌ها سهام جایزه می‌دهند؟
در اکثر مواقع شرکت‌ها نیاز دارند نقدینگی جدید تأمین کنند تا وضعیت سودآوری خود را بهبود بخشند. افزایش سرمایه یکی از راهکارهای مناسب در این زمینه است. مقوله افزایش سرمایه در هر شرکت، باتوجه‌به ساختار و پیچیدگی‌های آن شرکت می‌تواند متفاوت باشد که در ایران افزایش سرمایه از ۴ راه (از محل سود انباشته (سهام جایزه) - از محل آورده نقدی و مطالبات حل شده سهام‌داران - از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها - به روش صرف سهام) ممکن است. شرکت‌های سهامی به هنگام افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های خود، امکان پرداخت سهام جایزه به سهام‌داران خود را خواهند داشت. در نظر داشته باشید که افزایش سرمایه یعنی افزایش تعداد سهام منتشرشده توسط شرکت. به زبان ساده‌تر، همان قدر که سرمایه شرکت زیاد می‌شود، تعداد سهام سهام‌داران نیز افزایش و در مقابل قیمت سهام کاهش می‌یابد. در این حالت، چون سهام‌داران منابعی را به شرکت پرداخت نکرده‌اند، از سهام جدید منتشرشده با عنوان سهام جایزه یاد می‌شود. در صورت بهره‌مندی از سهام جایزه، این سهام به‌عنوان سهام عادی شما تلقی خواهد شد و قابلیت خریدوفروش خواهد داشت فقط توجه به این نکته حائز اهمیت است که معمولاً ۲ ماه پس از ثبت آگهی افزایش سرمایه، سهام جایزه به پرتفوی سهام‌داران اضافه شده و معامله آن نیز امکان‌پذیر خواهد بود. اگر میزان افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰% باشد حداکثر ۲ روز کاری پس از افشای تصمیمات مجمع، نماد سهم بازگشایی شده و معاملات آن قابل‌انجام خواهد بود و زمانی که افزایش سرمایه بیش از ۲۰۰% باشد نماد سهم بین ۲ تا ۴ ماه پس از افشای تصمیمات مجمع، بازگشایی شده و معاملات آن قابل‌انجام خواهد بود.
قیمت سهام جایزه چه‌طور محاسبه می‌شود؟
100÷درصد افزایش سرمایه =میزان افزایش سرمایه
(میزان افزایش سرمایه+1) × تعداد سهام اولیه =تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه
(1+میزان افزایش سرمایه) ÷ قیمت پایانی هر سهم پیش از افزایش سرمایه=قیمت جدید هر سهم
به‌عنوان‌مثال، تصور کنید قیمت پایانی سهام شرکتی قبل از افزایش سرمایه از محل سود انباشته ۲۰۰۰ تومان باشد. این شرکت تصمیم می‌گیرد که ٪۱۰۰ افزایش سرمایه دهد. در این صورت، تعداد سهم سهام‌داران آن نماد ۲ برابر و قیمت تئوریک هر سهم در روز بازگشایی ۱۰۰۰ تومان خواهد شد. لازم به ذکر است که پس از بازگشایی سهم، فرایند عرضه و تقاضا منجر به مغایرت قیمت واقعی با قیمت تئوریک آن سهم خواهد شد.